ARAÇ DÖNÜŞTÜRME

Araç Dönüştürme Süreci, nesiller-arası yenileme, küçük model değişikliği veya küçük model güncellemesi olarak da bilinen bir çeşit araç makyajlama sürecidir. Bu süreç, araçta değişik çaplarda kaporta, iç donanım veya mekanik parçalar dahil olmak üzere, üreticiler tarafından yapılan değişiklikleri içerir.

Değişiklikler, araç üreticisinin mevcut bir modeli tümüyle yeniden tasarlamadan kısmen tazelemesine olanak tanır. Bir araç modelinin yaşam döngüsü, tam bir model değişikliğine kadar ortalama altı ila sekiz yıl arasında iken, araç dönüştürme kitleri genellikle üç model yılını kapsayacak üretim döngülerinde tanıtılır.

Dönüştürme, ön kit (ön tampon, bıyıklar, panjur, farlar ve far çerçeveleri, vb), arka kit (stop lambaları, arka tamponlar), iç kit (gösterge paneli, orta konsol, iç döşeme aksesuarları, vb) ve komple kit (ön, arka, iç, diğer) gibi kaporta ve aksesuar elemanlarındaki estetik değişikliklerle gerçekleşen, ancak aracın temel tasarımı ile şasi yapısının korunması esasına dayanan bir süreçtir. Mekanik değişiklikler ise, dönüşüm kitleri ile aynı anda veya bağımsız aşamalarda gerçekleşir (örneğin, motor, süspansiyon veya şanzımanda uygulanan değişiklikler).

TARİHÇE

Alfred P. Sloan liderliğindeki General Motors, pazar liderliğini 1920’lerde en çok satan T-Model’e dayandıran FORD’a kaptırmıştı. Sloan, şirketin pazardaki liderliğini yeniden ele geçirmek için araçlara yıllık stil değişikliklerinin uygulandığı bir strateji geliştirdi. Öte yandan FORD, 1930’lara kadar T-Model’i yeniden modelleme fikrine karşı çıktığından, GM pazarın aslan payını yeniden ele geçirdi. O tarihten itibaren model değişikliği stratejisi, otomotiv dışındaki endüstriyel ürünlere de yayıldı.

Dönüştürme stratejisi, henüz yeni sayılabilecek kusursuz araçları dahi yapay olarak demode hale getirdiğinden müşterilerin yeni ürünler satın alma isteğini kamçılar. Bu nedenle, bu strateji planlı bir “eskitme yöntemi” olarak da bilinir.

Otomobil üreticilerinin “yüz germe” veya “yüz makyajı” olarak da adlandırdığı dönüştürme terimi bazen “küçük değişiklik“, “küçük güncelleme” veya “yenileme” şeklinde, bir model için normal bir model yılı değişikliğiyle ifade edilebilecek minimal seviyedeki değişikliği ifade etmektedir. “Dönüştürme” endüstride yaygın kullanılan bir terim olsa da, bir üreticinin güncellenmiş bir modeli lanse ederken kullandığı çok özel bir tanım da olabilir.

BMW, bir modele uyguladığı makyajı vurgulamak için LCI (“Life Cycle Impulse”) kısaltmasını kullanır. Diğer bazı markalar belirli bir aracı doğrudan makyajlı model olarak adlandırırken, bazıları basitçe yeni model olarak adlandırabilirler.

Otomotiv dilinde “yeni” genellikle güncellenmiş bir modele atıfta bulunurken, “tümüyle yeni” terimi sadece tasarım revizyonunu değil, aynı zamanda yeni temellere sahip yeni bir nesli ifade eder.

Otomotiv tasarımı, otomobiller, motosikletler, kamyonlar, vanlar, otobüsler ve minibüsler dahil olmak üzere motorlu taşıtların görünümünü ve bir dereceye kadar ergonomisini geliştirme sürecidir. Yeni model tasarımı, bir ürünün izleyen birkaç yıldaki sürümlerini de kapsadığından, takvim yılı ile ifade edilse dahi sadece makyajlanmış bir modeli de ifade edebilmektedir.

Ekonomide ve endüstriyel tasarımda, planlı eskitme (fabrikasyon eskitme veya erken eskitme olarak da adlandırılır), ürünü bilinçli olarak sınırlı kullanım ömrüne veya zayıf bir tasarıma maruz bırakan bir planlama veya tasarım politikasıdır. Böylece belirli bir süre sonra ürün demode olur. Ürünün yavaş yavaş işlevini tamamladığı veya işlevini aniden durdurmuş olduğu kabul edileceğinden, ekonomik ömrünü de tamamlamış olur. Bu stratejinin temel amacı, üreticinin tekrar satın almalar arasındaki süreyi kısaltarak (değiştirme döngüsünü kısaltarak) uzun vadeli satış hacmini arttırmaktır. Ürünün belli kısımlarının kullanım ömrünün bu şekilde kısaltılması, tüketiciyi fonksiyonel değişimleri zorunlu veya gönüllü olarak satın almaya yönlendirir.

“Araçlar için orta seviyeli makyaj genellikle sadece kozmetiktir ve eskiyen bir araca olan ilgiyi buradan biraz keserek, şuraya biraz ekleyerek, yeni bir ışık ve belki de birkaç farklı süs parçası ile birkaç yıl daha sürdürmek için tümüyle yeni bir tasarımdan önce sunulur”. 

ÖRNEKLER:

Belirli bir modelin makyajlanması, aracın marka adındaki bir değişikliği de gösterebilir. Örneğin, FORD 2008’de Five Hundred modelini FORD Taurus olarak yeniden adlandırdı. Citroën DS3, DS4 ve DS5’in makyajları, bu modellerin altında pazarlandığı markayı Citroën’den DS’ye dönüştürdü.

Daha uzun ömürlü (10 yıl veya daha fazla) modeller birden fazla kez makyajlanabilir. Aralık 2012’den bu yana satışta olan, ayrıca 2016 ve 2018’de iki büyük dönüştürme operasyonu geçiren ve her operasyonda önemli iç revizyonlara da uğrayan üçüncü nesil MAZDA6 buna iyi bir örnektir.